" ...μητρός τε καί πατρός καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερόν ἐστιν πατρίς καί σεμνότερον καί ἁγιώτερον καί ἐν μείζονι μοίρᾳ καί παρά θεοῖς καί παρ᾽ ἀνθρώποις τοῖς νοῦν ἔχουσι..." Σωκράτης

Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2016

Αἴγινα ἡ ...σφηκοφωληά ! ( Μέρος α΄)






Ἡ Αἴγινα τά τελευταῖα 2 περίπου χρόνια, ἔγινε σημεῖον ἀναφορᾶς στήν καθημερινότητά μας γιά  ἕναν και μόνον λόγον : διότι πολλά στελέχη τῆς κυβερνήσεως συριζα εἴτε διατηροῦν οἰκίες στό νησί εἴτε τό ἐπισκέπτονται ,πολύ συχνῶς, φιλοξενούμενοι. Γράφεται δε, πολλάκις, στόν ἑλληνικόν τύπον πώς τό συγκεκριμένο νησί ἀποτελεῖ τήν ἄτυπην ἕδραν τῆς κυβερνήσεως … ! 


Γιατί ὅμως ἡ ἐπιλογή αὐτοῦ  τοῦ νησιοῦ; Τί ἀκριβῶς μπορεῖ νά συμβολίζῃ τό συγκεκριμένο νησί ἤ ἁπλῶς ἔτυχε νά εἶναι αὐτό ; Προσωπικῶς δέν πιστεύω στό τυχαῖον καί θεωρῶ πώς κάθε τί πού γίνεται ἔχει τήν αἰτίαν του καί τήν σημασίαν του,τό  ἴδιο πιστεύω καί γιά τήν Αἴγινα καί γιά τόν λόγον αὐτόν θά κάνουμε μία μικρή ἔρευνα γιά τό νησί πού ὁ Περικλῆς ὀνόμαζε  «ἡ λήμη ( τσίμπλα) τοῦ Πειραιᾶ »  ἤ ὁ Μιχαήλ Ἀκομινᾶτος «σφηκοφωληά καί καταφύγιον κοινόν πειρατῶν». 


Νά ξεκινήσουμε ἀπό τούς προϊστορικούς χρόνους ὅπου βλέπουμε τόν Δία νά μεταμορφώνεται σέ ἀετό (ἀετό ἔ ;διάβασε για Σύμβολα ἐδῶ) καί νά κλέβῃ τήν μία ἀπό τίς εἵκοσι κόρες τοῦ Ἀσωποῦ ( στήν Κόρινθο,Σικυῶνα), τήν Αἴγινα (Παυσανίου Περιήγησις :Κορινθιακά Ε΄1-2,ΚΘ΄2,) καί νά τήν μεταφέρει (λόγῳ τῆς ζήλειας τῆς Ἤρας) σέ ἕνα ἐρημονήσι, τήν Οἰνώνη ἤ Οἰνόνη ἤ Οἰναίη ἤ Οἰνοπειάς. Ἐκεῖ λοιπόν,ἡ Αἴγινα γεννᾶ τόν Αἰακό ( Ἀττικά ΛΘ΄. 6, ΜΒ΄.4, ΜΔ.΄9, Κορινθιακά ΚΘ΄. 2, Λ.  5),ἕναν ἀκόμη υἱό τοῦ Διός πού ὡς τέτοιος μπορεῖ νά ἔχῃ τήν ἱδιαιτέραν  μεταχείρησιν καί πολύ περισσότερον,  χάρες πού ἀγγίζουν ἕως και τά …θαύματα ! 




Ἕνα τέτοιο ἦταν καί ὁ λαός πού τοῦ χάρισε ὁ Πατήρ του, τούς μετέπειτα γνωστούς Μυρμηδόνες ἀπό τούς ὁποίους καί ὁ μέγιστος ἥρως τοῦ Τρωϊκοῦ Πολέμου,ἡμίθεος Ἀχιλλεύς ! Ἄλλως τε γι’ αὐτόν τόν Λαό πού ἡ καταγωγή τους,ὅπως μᾶς πληροφοροῦν οἱ ἀρχαῖοι συγγραφεῖς,ἦταν ἡ Φθία,πληροφορούμεθα πώς λόγῳ τῆς πόλεώς τους,Ἑλλάς, ὄχι μόνον ἐλάτρευαν τόν Ἑλλάνιον Δία τοῦ ὁποίου τήν λατρείαν κατέστησαν Πανελλήνιον,ὅπως καί τήν ὀνομασία αὐτοῦ,ἀλλά καί ἔδωσαν τήν σημερινήν ὀνομασία τοῦ Ἔθνους μας,Ἕλληνες,  σ’ ὅλους τους κατοίκους τῆς ἑλλαδικῆς ἐπικρατείας. 


Σημαντικόν δε στοιχεῖον ἀποτελεῖ καί ἡ ὕπαρξις τοῦ Αἰγιμιοῦ υἱοῦ τοῦ Δώρου,ἐγγονοῦ τοῦ Ἕλληνος καί δισεγγόνου τοῦ Δευκαλίωνος,ὁ ὁποῖος θεωρεῖται καί ὁ Ἐθνάρχης τῶν Ἑλλήνων. Αὐτός μάζεψε τά διάφορα φῦλα πού κατοικοῦσαν στίς περιοχές τῆς Φθιώτιδος και Φωκίδος( γιά τόν Φῶκο ἀπό τόν ὁποῖον ὅνομάστηκε ἡ περιοχή,θά δεῖτε τήν σύνδεσιν μέ τήν Αἴγινα,παρακάτω) καί τούς συνεκρότησε σ’ἕναν λαό. Ἡ βοήθεια τοῦ ἡμιθέου Ἡρακλέους ἦταν σημαντικοτάτη, στήν προσπάθεια αὐτή τοῦ Αἰγιμιοῦ,ἀφοῦ χρειάστηκαν ἀρκετοί τοπικοί πόλεμοι. Σ’εὐγνωμοσύνη πρός τήν βοήθεια αὐτή, ὁ Αἰγιμιός υἱοθέτησε τόν μεγαλύτερο υἱό τοῦ ἡμιθέου,τόν Ὕλλον, ὁ ὁποῖος ἀργότερα ἔγινε βασιλεύς καί ἐπικεφαλῆς τῶν Ἡρακλειδῶν. Λαμβανομένου δε ὑπ’ὅψιν πώς καί οἱ Μυρμιδόνες ( Πηλέως ἀπό Φθίαν) ἀλλά καί οἱ κάτοικοι τῆς Φωκίδος ( ἀπό τά παιδιά τοῦ Φώκου ) εἶχαν πατρίδα τήν Αἴγινα, οἱ Δωριεῖς πού κατέλαβον τό νησί τό ἔπραξαν ὡς ἐπακόλουθον ἀνακτήσεως τῶν πατρικῶν ἐδαφῶν ( κληρονομικόν δικαιώματι) ὡς καί σέ ἄλλες περιπτώσεις ἔπραξαν οἱ Δωριεῖς - Ἡρακλειδεῖς (Ἀργολίδα, Λακωνία ). 

φωτό


Τά μυρμήγκια, στήν ἱερήν Δρῦ, λοιπόν, μετατρέπονται σέ ἀνθρώπους καί ὁ Αἰακός,Βασιλεύς πλέον ἑνός λαοῦ,διαφεντεύει τό νησί καί ἀποζητεῖ ἀπογόνους. Ἡ Ἐνδηΐς,ἡ κόρη τοῦ Σκύρωνος θά γεννήσῃ τόν Πηλέα καί τόν Τελαμώνα,ὅμως ἀποκτᾷ καί κάποιον νόθον υἱόν μέ τήν Ψαμμάθη,τήν κόρη τοῦ Κροτώπου βασιλέως τοῦ Ἄργους καί υἱοῦ τοῦ Ἀγήνορος. Ἡ Ψαμμάθη ὅμως δέν ἤθελε τόν Αἰακό, ἔτσι μεταμορφώθηκε σέ φώκια. Παρ’ ὅλα αὐτά  ὁ Αἰακός πῆγε μαζί της καί ἀπό τήν ἕνωσιν αὐτή ἐγεννήθη ὁ Φῶκος. Ἡ μοῖρα ὅμως ἤθελε καί αὐτό τό παιδί τῆς Ψαμμάθης νά μήν ζήσῃ. Διότι ἡ Ψαμμάθη,ὅπως λέει ὁ Παυσανίας στά Ἀττικά ( 43.7) ἔκανε παιδί μέ τόν Ἀπόλλωνα,τό ὁποῖον ἀπό τόν φόβο τοῦ πατρός της, ἀνύπαντρος οὖσα,  ἄφησε στό δάσος μ’ἀποτέλεσμα νά τό κατασπαράξουν τά τσοπανόσκυλα τοῦ βασιλέως. Ὁ Θεός Ἀπόλλων δέν τό ἄφησε νά περάσῃ ἔτσι καί ἔστειλε τήν Ποινή στήν πόλη τοῦ Ἄργους, ἡ ὁποία ἄρπαζε τά παιδιά ἀπό τίς μανάδες τους. Αὐτήν τήν σκότωσε ἕνας ἀργεῖος,ὁ Κόροιβος ,ὁ ὁποῖος τελικῶς γιά νά καθαρθῆ ἀπό τόν φόνο αὐτό, κατέληξε,μετά ἀπό δελφικό χρησμόν,στά Γεράνια τῆς Μεγαρίδος,ὅπου καί τελικῶς ἔμεινε ἀφοῦ ὁ χρησμός τοῦ ἀπαγόρευσε νά γυρίσῃ στό  Ἄργος. 


Ὁ Φῶκος λοιπόν, ὅταν μεγάλωσε ἀπεδείχθη ἄριστος ἀθλητής καί τά ἀδέλφια Πηλεύς καί Τελαμών,  τόν ζήλευαν. Μέ συμβουλή τῆς μητρός τους, Ἐνδηΐδος, σέ ἀγῶνα δισκοβολίας,τόν σκοτώνουν ῥίχνοντας τόν δίσκο ἐπί τούτου, στόν Φῶκο,ἄν και αὐτοί ἱσχυρίσθηκαν πώς κατά λάθος ἔγινε καί πώς  ἦταν ἀτύχημα. 


Προσέξτε τώρα τί γίνεται μέ τίς δύο γυναίκες τοῦ Αἰακοῦ : πρῶτον, ἡ Ἐνδηΐς εἶναι,ὅπως εἴπαμε, κόρη τοῦ ληστή Σκύρωνα ὁ ὁποῖος παραφύλαγε σε ἕνα πέρασμα τῶν Μεγάρων πρός Κόρινθο καί πέταγε τούς περαστικούς  ἀπό τά βράχια στήν θάλασσα ὅπου μία θαλάσσια χελώνα ( χελῶνα ἔ;) τούς κατασπάρασσε. Αὐτόν, ὅπως γνωρίζουμε τόν σκότωσε ὁ Θησεύς ἐπιφυλάσσοντάς του τόν ἴδιο μέ τά θύματά του,θάνατο. 


Ἡ Ψαμμάθη ἦταν ἐρωμένη τοῦ Ἀπόλλωνος,ὁ ὁποῖος Ἀπόλλων παίρνει ἀπό τόν Ἐρμήν τήν Λύρα πού εἶχε φτιάξῃ ἀπό ὅστρακο χελώνας (χελῶνα κι’ἐδῶ) καί ἀποτελεῖ πλέον γιά τόν Θεόν τό σύμβολόν του. ( Για την Λύρα και την σημασία-ἀποσυμβολισμόν της διαβᾶστε κάτι πολύ σημαντικόν ἐδῶ : http://www.tetraktys.org/arthra2/mid%20polatidis15.htm)


Κάτι μᾶς λέει ἡ χελώνα λοιπόν,πού ἀποτέλεσε καί τό σύμβολον τῆς Αἴγινας,ἀφοῦ καί τά νομίσματα ( πρῶτα στην Εὐρώπη) πού ἔκοψε ὁ Ἀργεῖος Φείδων στό νησί,εἶχαν τήν χελώνα ἀπό τήν μίαν ὅψιν καί τῆς Ἀφροδίτης ,ὡς προστάτιδος τῆς εὐπλοΐας,ἀπό τήν ἄλλην. Ἄρα γε,γιατί ἐπί Μεγάλου Ἀλεξάνδρου καταργήθηκαν ; ! ! ! Ἦταν θέμα κυριαρχίας (διότι εἶχαν ἀποκτίσῃ μεγάλη ἀξίαν τά αἰγινίτικα νομίσματα καί μᾶλλον οἰκονομικῶς κυριαρχοῦσαν,ἀκόμη και τῶν ἀττικῶν) καί συμβολικῆς σημασίας ἡ κατάργησις ἤ κάτι ἄλλο; ! ! ! 


Γιά τήν τύχη τῶν (τυχαίως;) φονέων τοῦ Φώκου, μαθαίνουμε πώς ὁ πατήρ τους, τούς ἔδιωξε ἀπό το νησί καί ὁ μέν Πηλεύς πῆγε στήν Φθία καί μέ τήν Θέτιδα γεννᾶ τόν Ἀχιλλέα,ὁ δε Τελαμών πηγαίνει στήν Σαλαμίνα καί μέ τήν Ἐριβοίη γεννᾶ τόν Αἴαντα. Και οἱ δύο θα πρωταγωνιστήσουν στόν μεγάλο πόλεμο κατά τῶν Τρώων. Τά παιδιά, πού εἶχε ἀποκτήσῃ ἐν τῷ μεταξύ ὁ Φῶκος, μή ἀντέχοντας τόν θάνατο τοῦ πατρός τους, πηγαίνουν στόν Παρνασσό ὅπου ἐγκαθίστανται  καί ὀνομάζουν τήν περιοχή, πρός τιμήν τοῦ θανόντος πατρός τους, Φωκίδα. 


Ὁ Αἰακός πεθαίνοντας δέν ἄφησε κληρονόμους τοῦ οἴκου του στό νησί,ἀλλά ἡ μετέπειτα ἐπιδρομή τῶν Δωριέων-Ἠρακλειδῶν ἐπέβαλε τήν κυριαρχία της καί κυρίως ἀνέπτυξε ἕνα ἀξεπέραστο μίσος κατά τῶν Ἀθηναίων, τό ὁποίον ἔμελλε νά ἔχῃ μεγάλη διάρκεια ! Πάντως ὁ Δίας - πατέρας του,τόν τίμησε δεόντως τοποθετῶντας τον,μαζί μέ τούς Κρῆτες( ...) Ῥαδάμανθυν καί Μίνωα ὡς κριτή στόν Ἄδην.

φωτό


Κατά την συμβατή ἱστορία,μαθαίνουμε  πώς τό νησί κατοικήθηκε ἀπό προελληνικές φυλές ἀπό τήν Καρία καί στήν συνέχεια ἀπό Φοίνικες. Αἰτιολογοῦν δέ τήν ὕπαρξιν τῶν Φοινίκων ἀπό τά πολλά πορφυρεῖα ( ἐργαστήρια κατασκευῆς πορφύρας) στό νησί. Ναι,ἀλλά καί στήν Ἐρμιόνη ἔχουμε πολλά πορφυρεῖα.  Θα μοῦ πείτε,ἐν τάξει, ἀπέναντι εἶναι καί ἡ Ἐρμιόνη,φυσιολογικόν ! Πάντως,ὅπως μᾶς λέει ἡ συμβατή ἱστορία,οἱ Φοίνικες ἔφεραν μαζί τους καί τήν λατρεία τῆς Θεᾶς Ἀστάρτης -Ἀφροδίτης. Νά καί ἡ ἄλλη ὅψις τοῦ νομίσματος τῶν Αἰγινητῶν, κυριολεκτικῶς ! Γιατί, θά τούς χαλοῦσε το χατήρι ὁ Φείδων ; Δεν φτάνει πού τούς κατέλαβε καί αὔξησε τήν κυριαρχία του μέ ἕνα τόσο σημαντικόν νησί ; Τούς ἔδωσε τά σύμβολά τους ( χελῶνα -Ἀφροδίτη) καί ὅλα καλά κι’ ὡραῖα …



Τέλος πάντων, πέρασε πολλά αὐτό τό νησί,μέχρι καί σύμπραξη μέ τόν Δαρεῖον πῆγε νά κάνῃ ἀλλά ἄς εἶναι καλά οἱ Σπαρτιᾶτες πού τούς συνέφεραν,καί στήν οὐσίαν ἔγραψαν καί αὐτοί τίς χρυσές σελίδες στήν ἑλληνικήν ἱστορίαν,μέ τήν συμβολή τους στούς μηδικούς πολέμους. 

Ἀπό ἐκεῖ καί μετά πάντα βρισκόταν στό μάτι τοῦ κυκλῶνα καί κυρίως κατά τούς Βυζαντινούς χρόνους. Οἱ ἐρημώσεις τοῦ νησιοῦ ἦταν συχνό φαινόμενον. Οἱ ἐπικοισμοί τό ἴδιον. Ἀλλά τά βάσανα πού πέρασαν,ἀπό τον 9ο αἰ. μ. Χ. μέ τούς Βερβέρους καί τούς Σαρακηνούς καί τίς ἀσταμάτητες ἐπιδρομές στό νησί,ἀτελείωτες ! «Σφηκοφωληᾶ» και «καταφύγιον κοινόν,πειρατῶν» χαρακτήριζε, ὁ Μιχαήλ Ἀκομινᾶτος ( Μητροπολίτης Ἀθηνῶν),  τήν Αἴγινα ! 


Μετά την Δ΄Σταυροφορία,ἡ Αἴγινα ἀνήκει σέ οἰκογένεια τῶν Δουκῶν τῶν Ἀθηνῶν καί ἐν συνεχείᾳ στούς λατίνους κυβερνῆτες τῆς Καρύστου. Πρῶτος ὁ Γκαετάνο Μαλατέστα καί τελευταῖος ὁ Βονιφάτιος ντά Βερόνα. Ἡ Μαρούλα ντά Βερόνα παντρεύεται τόν Ἀλφόνσο Φραδίγ καί ἔτσι τό νησί πηγαίνει στούς Καταλανούς ( ἀνεγνώριζαν τήν Ἐνετική κυριαρχία) ἀπό προῖκα. Τό 1394 κάποια ἀπόγονος τοῦ Ἀλφόνσου Φραδίγ παντρεύεται τόν Ἀντονέλλο Α΄ Καοπένα, γιό Λατίνου δυνάστη τοῦ Ναυπλίου καί ἡ Αἴγινα πλέον ἀνήκει στούς Καοπένα ἕως το 1451. Ἀλλά ἐξ’ αἰτίας κάποιας συμφωνίας πού εἶχε κάνει ὁ Ἀντονέλλο Β’ πού ἐν τῶ μεταξύ πεθαίνει ἄκληρος, τό νησί πηγαίνει στούς Βενετούς. Ἕνας ἀπό τούς ἄρχοντες εἶναι ὁ Φραγκίσκος  Σοριάνο. 


Ἀπό ὅλα ἔχει το νησί ! Κάθε καρυδιᾶς καρύδι ! 
 Ἐνετούς,Φράγκους,Σαρακηνούς,Βερβέρους,τούρκους,Ἀρβανίτες,Ἑλληνες ἀλλά καί ἑβραίους ( θά διαβάσετε πιο κάτω…). 

φωτό
 

Τό 1537,ὁ Χαΐρ Οὔδ Δίν,ὁ ἐπιλεγόμενος Μπαρμπαρόσα , Μπάρμπ Ἀρούτζ ( ἐξ’αἰτίας τῶν χαρακτηριστικῶν κόκκινων γενίων του) ἐρήμωσε κυριολεκτικῶς τό νησί, με ἐντολή τοῦ Σουλεϊμάν Β΄ τοῦ Μεγαλοπρεπῆ ( τί μεγαλοπρέπεια ! ).

Καί μετά ἦρθαν οἱ Ἀρβανίτες,ἀπό Τροιζῆνα καί Ὕδρα. Μέχρι σήμερα, στά νότια χωριά τοῦ νησιοῦ ὑφίστανται οἱ ἀπόγονοι αὐτῶν.


  Ὁ Μοροζίνι ὑπῆρξε ἕνας ἀπό τούς κατακτητές τοῦ νησιού περί τό 1687 καί τό 1794 μέ τήν συνθήκη τοῦ Πασσάροβιτς ἦρθε καί πάλιν στα  χέρια τῶν Τούρκων. 


Ἡ συμμετοχή, τῶν Αἰγινητῶν, στόν μεγάλο ἀγῶνα τοῦ ’21 εἶναι θερμή καί πολλοί διακρίθηκαν ( Μούρτζινος, Κάτσας, Λαλαούνης, ἀδερφοί Τσελεπῆ,Λιούργος,Μούρτζης). Τόν Νικόλαον Λαλαούνη ἐκτιμοῦσε ἰδιατέρως ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας καί ἦσαν φίλοι. Μάλιστα στό σπίτι του φιλοξενήθηκε ὁ Κυβερνήτης μέχρι νά ἀποπερατωθῆ τό Κυβερνεῖον ἐν Αἰγίνῃ. 


Κατά τήν διάρκεια τῆς ἐπαναστάσεως φιλοξενήθηκαν στό νησί μεγάλα (καί …ὕποπτα περί τῆς ἁγνότητος τῶν προθέσεῶν καί διαθέσεῶν των) ὀνόματα τοῦ ἀγῶνος ἀλλά και τοῦ πνεύματος : Κανάρης, Μαυρομιχάλης Πετρόμπεης, Μαυροκορδᾶτος. Οἱ Ἀθηναῖοι Ζαχαρίτσας,Καλλιφρονᾶς,Χαλκοκονδύλης. Διανοούμενοι :Φίλιππος Ἰωάννου,Σπ. Τρικούπης,Χρ. Κλωνάρης,Μάρκος Δραγούμης,οἱ Νικήτας και Παναγιώτης Σπανόπουλος, Ἱκέσιος Λάτρης,Κων/νος Βαρδαλάχος,Ἄνθιμος Γαζῆς, Θεόφιλος Καΐρης,Γεώργιος Γεννάδιος,Νικηφόρος Δούκας,Γρ. Κωνσταντᾶς,Βενιαμίν Λέσβιος.( γιά τούς περισσοτέρους ἀπό αὐτούς θά διαβάσετε ὁσονούπω)
 

Γιατί ὅμως πήγαιναν ὅλοι αὐτοί στήν Αἴγινα καί φώλιαζαν τίς …ἀνησυχίες τους,ὁργάνωναν τίς  κινήσεις τους, κατέστρωναν  τά σχέδιά τους; Τό φυσικότερο θά ἦταν νά βρίσκονταν στό κέντρο τῶν ἐξελίξεων τῆς ἐλεύθερης περιοχῆς τῆς Ἀργολίδος καί κυρίως σέ Ἄργος καί Ναύπλιον. Ἔστω καί στήν Ἐπίδαυρο, τήν Ἐρμιόνη ἤ καί τήν Τροιζῆνα.  Ἐπέλεγαν ὅμως την Αἴγινα ! Ὁ λόγος; Ἁπλοῦς, ἁπλούστατος : 


Για ἀκόμη μίαν φοράν ἡ Αἴγινα λειτουργοῦσε ὡς «σφηκοφωληά», ὡς ὁρμητήριο, κοινόν καταφύγιον  τῶν «πειρατῶν»  πού σχεδίαζαν τήν λεηλασία τοῦ νεοσύστατου ἑλληνικοῦ κράτους.  Βλέπετε εἶχε ὅλα τά προσόντα τό νησί ! Κυρίως αὐτό : ἦταν νησί και προστατευόταν εὑκόλως ἀπό τά καράβια τῶν καπεταναίων πού διεκδικοῦσαν, ὡς ὕαινες το μεγάλο κομμάτι ἀπό τίς σάρκες τοῦ ἑλληνισμοῦ, ὡς λές οἱ μόνοι δικαιοῦχοι καί οἱ μόνοι πού ἀγωνίστηκαν καί ὑλικῶς συνεισέφεραν στόν μεγάλο ἀπελευθερωτικό ἀγῶνα τῆς Πατρίδος ! 

Ἐν τῷ μεταξύ βρισκόταν καί σέ κοντινή ἀπόστασιν ἀπό τό λιμάνι τοῦ Πειραιῶς καί τήν Ἀττική, γενικότερα καί φυσικά ἡ ἀπόστασις ἀπό τά νησιά τοῦ Ἀργοσαρωνικοῦ ἀλλά καί τήν Ἀργολίδα τούς ἐπέτρεπε νά ἔχουν ἄμεσον ἐπαφή καί κυρίως ἐπιστασίαν ὅλης αὐτῆς τῆς περιοχῆς. 


Ἀλλά, μήπως ἦταν καί κάτι ἄλλο ἐκεῖ στό νησί; Διαβάζουμε σέ ἄρθρο τοῦ Δημήτρη Σαραντάκου, « Ἡ παρουσία τῶν Ἑβραίων στήν Αἴγινα», πού ἀναδημοσιεύθηκε στά ἑβραϊκά Χρονικά (τεῦχος 221,Μάϊος - Ἰούνιος 2009) πώς ὑπῆρχε ἑβραϊκή κοινότης στό νησί ἀπό τήν ἑλληνιστική ἐποχή ἤ ἀπό τήν ῥωμαιοκρατία. Μάλιστα, σημειώνει ὁ δημοσιογράφος, πρέπει νά ἦταν μεγάλη πληθυσμιακά διότι περί τον 4ο μ. Χ. αἰ. χτίστηκε καί Συναγωγή. 


Στό ἐγκυκλοπαιδικό λεξικό «Ἥλιος» τοῦ Ἰωάννου Πασσᾶ, στό λῆμμα «Αἴγινα», διαβάζουμε : 
φωτό
Τήν περίοδο τῶν πειρατικῶν ἐπιδρομῶν καί κυρίως τό 896 μ.Χ. καταστρέφεται ἡ χριστιανική παραλιακή πόλις ( πού εἶχε χτιστῇ πάνω στήν ἀρχαῖα) μαζί καί ἡ ἑβραϊκή παροικία πιθανῶς καί ἡ Συναγωγή. Οἱ κάτοικοι ( ὅσοι δεν ἔφυγαν) πῆγαν στά ἐνδότερα γιά μεγαλύτερη ἀσφάλεια καί ἔχτισαν τήν Παλαιάν Χώρα ( Παλαιοχώρα) στήν θέσιν τῆς ἀρχαίας Οἴης. 


Δεν εἶναι ἀπίθανο λοιπόν, νά πῆγαν καί κάποιοι ἀπό τήν ἑβραϊκή παροικία μαζί τους, πρᾶγμα πού σημαίνει πώς θα ὑπάρχουν ἕως σήμερα ἀπογόνοι τους. Πάντως γιά τήν ἑβραϊκή Συναγωγή ἔγιναν ἀρχαιολογικές ἔρευνες το 1829, ἀπό τόν ἀρχαιολόγο -ἱστορικό Λούτβιχ Ρόζε. Διαβάζουμε ἀπό τό κείμενον τοῦ Δημήτρη Σαραντάκου : 


«η ύπαρξη της Συναγωγής διαπιστώθηκε για πρώτη φορά το 1829, όταν ο γερμανός ιστορικός και αρχαιολόγος Λούντβιχ Ρόζε, που αργότερα υπηρέτησε στην αυλή του Όθωνα, σε ανασκαφή που έκανε κοντά στον Κρυπτό Λιμένα ανακάλυψε το ψηφιδωτό δάπεδό της.

Τότε το δάπεδο καλύφθηκε προστατευτικά με χώμα και μελετήθηκε πολύ αργότερα το 1901 από τον Τιρς (τον γνωστότερο με το εξελληνισμένο όνομά του Θείρσιο), το 1904 από τον Φουρτβάνγκλερ, το 1928 από τον Ε. Σούσενικ και τέλος το 1932 από τον Βέλτερ. την έρευνα συνέχισε η Εθνική Αρχαιολογική Υπηρεσία και τελικά, όταν στην περιοχή άρχισε έντονη οικοδομική δραστηριότητα, μεταφέρθηκε στην αυλή του Αρχαιολογικού Μουσείου».


Ἑλλάς Αἰώνιον

2 σχόλια: